PREFAB Warmtepomp schoorsteen

Elke dag verrijzen er in Nederland twee complete prefabwoningen van VolkerWessels. In één dag gebouwd van de beganegrond tot het dak. MorgenWonen is het meest verregaande fabrieksmatige bouwconcept waarbij installatiebedrijf Homij, dochter van VolkerWessels, een belangrijke rol speelt. Directeur Ronald Hennekeij van Homij Duurzame Energie Concepten (Homij DEC) legt de werkwijze, in de fabriek en op de bouw uit.

Het project dat we bezoeken is in Holten waar 11 huizen, bestemd voor de commerciële verhuur, bijna letterlijk uit de grond worden gestampt. “Elke dag één, gisteren stond deze woning er nog niet”, zegt Hennekeij terwijl hij de woning binnen stapt. Van het huis ernaast ontbreekt tijdens het middaguur alleen nog het dak, alle wanden en vloeren zijn die ochtend geplaatst. Van de woning daarnaast is alleen de fundering zichtbaar, inclusief horizontale riolering in de kruipruimte en de meterkastbochten, maar over een dag is ook op die fundamenten een complete woning verrezen, verduidelijkt Hennekeij. Op een andere bouwlocatie in Nederland komt diezelfde dag nog een woning gereed. “We hebben twee productielijnen voor twee verschillende huizen.”

MorgenWonen is het antwoord van VolkerWessels op de hoge faalkosten in de bouw. Tegenwoordig speelt ook sterk het tekort aan handen een belangrijke rol bij de zoektocht van bouwbedrijven naar prefabmogelijkheden. Het ‘prefabben’ is door de repeterende handelingen prima te uit te voeren door minder geschoolde medewerkers en is niet afhankelijk van het weer. VolkerWessels is met ruim 1000 opgeleverde woningen, veelal bestemd voor sociale en commerciële verhuur, het verst met de geprefabriceerde rijtjeswoning.

De fundering is het enige dat ter plaatse wordt gemaakt, alle vloeren en verticale delen komen uit de eigen fabrieken van VolkerWessels. De meeste verticale delen worden in de fabriekshal van Homij DEC in het Limburgse Ittervoort gemaakt, én meteen voorzien van de technische installaties. Niet alleen de bouwdelen worden zoveel mogelijk geprefabriceerd, ook de warmtepomp, de verwarmingsinstallatie, sanitaire leiding, ventilatiekanalen, rioolverzamelleidingen en elektrische installaties zijn allemaal al in de fabriek aangebracht. Ook de badkamer, toiletruimte en techniekruimte op zolder zijn compleet geprefabriceerd en worden vanaf de vrachtwagen op de beganegrond- en verdiepingsvloer getakeld.

Het hart van de technische infrastructuur is de installatiekast op zolder die gekoppeld is aan de aorta, een verticale leidingenschacht naast de trap. Op zolder komt die schacht uit in de geprefabriceerde warmtepomp schoorsteen, de technische ruimte met de wtw-unit, binnenunit van de warmtepomp met ingebouwde boiler en pv-omvormer. Vanuit de technische ruimte gaan de cv- en warmtapwaterleidingen, en ventilatiekanalen naar beneden. In de vloer, die bestaat uit open ribben, lopen de horizontale leidingen en kanalen naar de waterkranen, maar ook naar de inblaas- en afzuigventielen van het gebalanceerde ventilatiesysteem.

De prefab-afwerkvloer met de ingestorte vloerverwarming leidingen is op de ribbenvloer gelegd. Een verdieping- of beganegrondvloer bestaat uit drie afzonderlijke delen om ze te kunnen vervoeren. Elk vloerdeel vormt een vloerverwarmingsgroep. In de fabriek zijn de uiteinden van zo’n groep al voorzien van insteekfittingen. Homij werkt met het leidingsysteem Tece en de insteekfittingen Tecelogo.

De verticale schachten bevatten al het kunststof leidingwerk op lengte. Tijdens vervoer zijn de leidinguiteinden teruggebogen in de betonnen schacht, maar eenmaal geplaatst buigt de monteur ze in de vloer en sluit ze met één klik aan op de uiteinden van de vloerverwarming. Dat zelfde geldt voor de waterleidingen naar de keuken en het toilet. De elektrische installatie is compleet opgebouwd uit kabels. PVC-buizen met VD-draden ontbreken. De kabels lopen vanuit de vloer naar de verticale schacht, waar ze in grote lasdozen worden gekoppeld aan de juiste groepen naar de meterkast. Op de verdiepingsvloer komen er wat meer leidingen uit de vloer omhoog ter plaatse van de verticale schacht. Hier komen namelijk ook de ventilatiekanalen uit de verdiepingsvloer. De afzuigpunten bevinden zich in in keuken en toilet en de inblaasventielen in de woonkamer.

Voor de w-monteur zit dan dezelfde dag het meeste werk erop. Hij kan dan de warmtepompinstallatie vullen en in gebruik nemen. Dat vindt de afwerkploeg wel aangenaam, een verwarmd huis, weet Hennekeij. De E-monteur moet nog een paar keer terugkomen als de afbouwploeg de tussenwanden hebben geplaatst. De binnenwanden zijn ook al geprefabriceerd en worden voordat de gevelelementen als laatste de woning dicht maken naar binnen geschoven. De wandcontactdozen en schakelaars zitten voornamelijk in de tussenwanden. De woningscheidende muur bevat wandcontactdozen. De beide buitengevels bevatten geen installaties. Doordat de binnenwanden direct na het plaatsen van de prefab-bouwelementen nog ontbreken, hangen de grijze installatiekabels de eerste dagen nog uit het plafond. In de afbouwfase, laat de elektricien ze netjes in de wand zakken en in de installatiedozen uitkomen. Wandcontactdoos of schakelaar erop en klaar. Op de bouw is één W-monteur en één E-monteur aanwezig. Het pre-monteren van de kabels gebeurt in de fabriek. Per discipline is er wel een als installateur opgeleide voorman aanwezig.

In een NOM-woning is het belangrijk om de prestaties te monitoren. Woningcorporaties zijn dat zelfs verplicht als ze de energieprestatievergoeding (EPV) doorberekenen aan huurders. In 2014 ging het monitoren nog redelijk eenvoudig, met de welbekende plugwise-stekkers met kWh-bemetering. Een voor de warmtepomp, een ander Plugwise-stekker registreerde het verbruik van de wtw-unit en tenslotte werd één Plugwise ingeschakeld om de teruglevering van de 24 zonnepanelen te meten en door te geven aan de cloud. Hennekeij merkt dat met verbruiksmonitoring forse stappen zijn gemaakt. klik hier voor het hele artikel.